در حال بارگذاری ...
صدای غیرعادی دستگاه اسکنر یک مشکل رایج در دستگاه‌های اسکنر خانگی، اداری و فروشگاهی است که می تواند تجربه کاربری را تضعیف کند و در محیط های حساس به نویز مثل دفاتر، آرشیوها یا کتابخانه‌ها آزاردهنده باشد. در این مقاله جامع و تخصصی به صورت گام به گام و عملیاتی به بررسی علت‌های مختلف صدای اسکنر (صدای ADF، صدای اسکنر تخت، صدای تسمه و موتور و غیره) می پردازیم و علت هر نوع نویز را شرح می‌دهیم، راهکارهای رفع و نگهداری را ارائه می کنیم و در نهایت برای تصمیم گیری در مورد تعمیر، تعویض قطعه یا جایگزینی کامل دستگاه ،راهنمایی می‌کنیم.
قبل از ورود به جزئیات فنی لازم است تفاوت بین انواع مختلف صدا را بدانیم: صدای مکانیکی مانند ساییدگی، تق‌تق یا جیرجیر، صدای ناشی از تغذیه و عبور کاغذ مثل کشیده شدن یا لغزش، صدای الکترونیکی و فنی مانند وزوز یا زوزه، و در نهایت صدای هشدار یا اعلام خطا که معمولاً به صورت بوق شنیده می شود. هرکدام از این صداها منبع و نشانه‌های متفاوتی دارند که در بخش‌های بعدی با جزئیات توضیح داده خواهند شد. تشخیص درست نوع صدا نخستین گام در رفع مشکل است و به شما کمک می‌کند تا اقدامات نگهداری را هدفمند و مقرون به صرفه انجام دهید.
یکی از شایع ترین علت‌های صدای اسکنر، مشکلات مکانیکی داخل دستگاه است؛ مخصوصاً موتورهای کوچک ( dcیا پله‌ای) ، چرخ دنده‌ها و بلبرینگ‌ها. موتور هد اسکن که حرکت carriage را کنترل می‌کند یا موتور تغذیه) در اسکنرهای (Sheet-fed اگر بلبرینگ‌هایش فرسوده شده باشند، وقتی موتور یا قطعه شروع به کار کرده و فشار بیشتری برای حرکت دادن هد یا کشیدن کاغذ تحمل می‌کند، در همان لحظه صدای ساییدگی یا زوزه شنیده می‌شود. همچنین حرکت چرخ‌دنده‌هایی که برای کاهش دور موتور استفاده می‌شوند ،ممکن است به دلیل شکستگی دندانه، لغزش یا ورود ذرات خارجی به داخل دستگاه ،با ایجاد صدا همراه شود. در اسکنرهای ترکیبی پرینتر-اسکنر این نویزها گاهی با صداهای ناگهانی و تکراری همراه است که نشان دهنده مشکل در هم ترازی یا شکستگی دندانه‌هاست.
غلطک‌های تغذیه (feed rollers) و پدهای جداساز (separation pads) در ماژول ADF مسئول هدایت صحیح کاغذ هستند و یکی از متداول ترین منابع صدا به ویژه در اسکنرهای اداری و فروشگاهی هستند. وقتی غلطک‌ها کثیف، سخت یا ترک خورده شوند، علاوه بر ایجاد لغزش و جا‌به‌جایی نامناسب کاغذ، صدای سایش تولید می‌کنند. همچنین اگر پد جداساز بیش از حد فرسوده شود، کاغذها ممکن است پشت‌هم یا نامنظم وارد سیستم شوند که با صدای غیرعادی و توقف‌های پی در پی همراه است. تولیدکنندگان معتبر مانند PFU/ScanSnap و سازندگان حرفه‌ای توصیه دارند که تمیزکاری و تعویض دوره‌ای غلطک‌ها را طبق بازه‌های زمانی مشخص انجام دهید تا از ایجاد نویز و جا ماندن کاغذ جلوگیری شود.
برای اطلاعات بیشتر درباره تفاوت HP Flatbed و HP ADF و انتخاب بهترین گزینه برای نیاز خود، می‌توانید این مقاله کامل ، را مطالعه کنید.
تسمه و چرخ‌های هدایت‌کننده که حرکت واحد حرکتی هد را منتقل می‌کنند، می‌توانند باعث ایجاد صداهای پرش مانند تیک‌تیک یا کلیک شوند. در مواردی، تسمه ممکن است از جای خود خارج شود یا بر اثر آلودگی و سایش، لبه‌ها حالت کش‌آمدگی یابند؛ نتیجه این وضعیت شنیده شدن صداهای ضربه‌ای و حتی گاهی گیر کردن هد است. علاوه بر این، اگر تسمه دندانه‌دار با دندانه‌های چرخ همتراز نباشد، یک حرکت نرم تبدیل به حرکتی پر نوسان شده و صوت نامطلوب را ایجاد می‌کند. در برخی مدل‌ها پرش تسمه از دنده ،باعث کلیک‌های مکرر و خطاهای کالیبراسیون می‌شود که در راهنماها و دستورالعمل‌های رسمی تولیدکنندگان، این موضوع (مثل صدای ناشی از پرش تسمه) به عنوان یک دلیل شناخته‌شده و قابل پیش‌بینی برای ایجاد صدا، معرفی شده است.
در برخی موارد صدای اسکنر در لحظه خروج یا عبور آخرین برگه ،تولید می شود که ناشی از اصطکاک بین کاغذ و پد واحد جداسازی یا کف دستگاه است. این وضعیت معمولاً در زمان اسکن اسناد براق یا کاغذهای سنگین رخ می‌دهد و لزوماً به معنی خرابی نیست، بلکه یک رفتار فیزیکی طبیعی است که با تنظیم نوع رسانه، استفاده از تنظیمات مخصوص کاغذ یا تعویض پد برطرف می‌شود. راهنمایی‌های تولیدکنندگان بر این نکته تاکید دارند که نوع و ضخامت کاغذ می‌تواند ایجاد صدا و گیرکردگی را تشدید کند.
ذرات گرد و غبار، خرده‌های کاغذ یا حتی بسته‌بندی‌های ناچیز ممکن است وارد مسیر مکانیکی شوند و باعث ایجاد صدا، سایش یا قفل‌شدن موقت قطعات شوند. تمیز نکردن شیشه اسکنر، انباشت گرد و غبار در شیارهای راهنما یا روی تسمه ،می‌تواند علاوه بر کاهش کیفیت تصویر، باعث ایجاد نویز شود. تولیدکنندگان توصیه می‌کنند از محلول‌های مناسب (الکل ایزوپروپیل 70%، دستمال بدون پرز) برای پاک‌سازی استفاده شود و از وارد کردن آب یا مواد شیمیایی به دستگاه ، خودداری گردد. این نوع آلودگی‌ها اگر سریع پاک نشوند ممکن است به خرابی زودرس قطعات منجر شوند، لذا برنامه منظم نگهداری از دستگاه ،اهمیت بالایی دارد.
برخی از صداهایی که کاربران به‌عنوان «صدای اسکنر» می‌شنوند، در واقع ناشی از بخش‌های الکترونیکی مانند فن خنک‌کننده، منبع تغذیه یا ارتعاش طبیعی مدارها هستند. فن‌ها در اسکنرهای بزرگ یا ترکیبی ،برای دفع گرما استفاده می‌شوند و ممکن است با صدای هووم یا ویبره همراه باشند، به خصوص اگر بلبرینگ فن فرسوده یا مسیر هوای دستگاه مسدود شده باشد. همچنین مشکلات در موتورهای الکتریکی یا درایورهای موتور می‌تواند باعث تولید صدای فرکانس بالا یا ویبره در طول اسکن شود. در بعضی موارد firmware و کنترلرها با فرمان‌دهی نامناسب موجب شتاب گیری سریع و ایجاد صدای ضربه‌ای می‌شوند که با آپدیت نرم‌افزاری قابل بهبود است.
در اسکنرهای تخت (Flatbed) حرکت هد و لامپ کالیبراسیون روی شیشه می‌تواند با صدا ،همراه باشد؛ به خصوص اگر شیشه شکسته یا قاب روی آن، لق باشد. کپ کردن یا لق بودن درپوش اسکنر نیز ممکن است هنگام حرکت هد یا بسته شدن درب، صدای ضربه تولید کند. برخی اسکنرها هنگام کالیبراسیون اولیه دارای صدای تیک یا وزوز کوتاه‌اند که طبیعی است اما تداوم آن نشانه وجود اختلال در مکانیزم هد یا درایور است.
برخی صداها نشان‌دهنده بدیهی از خرابی یا خطر هستند: صداهای ساییدگی شدید همراه با بوی سوختگی، کلیک‌های پی‌در‌پی بدون توقف، یا صداهایی که با عملکرد دستگاه تداخل دارند (مثلاً متوقف شدن هد یا ایجاد خطاهای مکرر). این علائم معمولاً نیاز به بازدید تخصصی و احتمال تعویض چرخ‌دنده، تسمه، موتور یا ماژول ADF دارند. تولیدکنندگان و کارشناسان فنی معمولاً هشدار می‌دهند که ادامه استفاده در این شرایط ممکن است به خسارت بیشتر منجر شود و توصیه می‌کنیم دستگاه را از برق بکشید و با راژمان سرویس تماس بگیرید.
برای کاهش صدای اسکنر می‌توان از ترکیب اقدامات نرم‌افزاری، نگهداری منظم و اصلاح سخت‌افزاری سبک استفاده کرد:
یک برنامه نگهداری پیشگیرانه شامل زمان‌بندی تمیزکاری، بررسی تصویری غلطک‌ها، آزمایش تغذیه کاغذ با نمونه‌های مختلف، و ثبت و مستند سازی صداها و خطاهاست. برای اسکنرهای پرکار، نگهداری هر ۳ تا ۶ ماه و برای مصارف سبک‌تر سالی یک بار توصیه می‌شود. نگهداری منظم نه تنها از بروز نویز جلوگیری می‌کند بلکه باعث حفظ کیفیت اسکن و کاهش هزینه‌های سرویس در بلند مدت می‌شود.
اسکنرهای فروشگاهی و اداری از جمله دستگاه‌های High-speed و Duplex به دلیل سرعت بالای تغذیه و ماژول‌های افزوده مانند Duplexing و Output Tray بیشتر در معرض صدا و سایش هستند. انتخاب کاغذ مناسب و تنظیم صحیح حجم تغذیه می‌تواند فشار مکانیکی روی غلطک‌ها را کاهش دهد. همچنین هنگام نصب این نوع دستگاه‌ها، محافظت در برابر ورود ذرات محیطی و ایجاد یک دوره سرویس منظم توسط تکنسین مجرب اهمیت دارد.
اگر بین خرید اسکنر مستقل یا پرینتر چندکاره که اسکنر هم دارد مردد هستید، مقاله «خرید اسکنر بهتر است یا پرینتر چندکاره که اسکنر هم دارد؟» می‌تواند شما را در انتخاب صحیح راهنمایی کند.
تصمیم گیری بین تعمیر یا تعویض به نوع صدای ایجاد شده، سن دستگاه، هزینه قطعات و ارزش باقی‌مانده دستگاه بستگی دارد. برای مثال تعویض یک ست غلطک یا تسمه در مقایسه با تعویض موتور ،هزینه بسیار کمتری دارد و اغلب مقرون به صرفه است. اما صدای گرایندینگ شدید همراه با نشست مکانیکی ممکن است نشانه شکستگی داخلی باشد که هزینه تعمیر آن نزدیک به قیمت یک دستگاه نو شود.
برای بازرسی تخصصی ابتدا دستگاه را خاموش و از برق جدا کنید. در اسکنرهای ADF کاورها را باز کنید و مسیر کاغذ را از نظر ذرات و قطعات خارجی بررسی نمایید. اگر صدای ساییدگی شدید شنیده می‌شود، پس از قطع برق، هد را به‌صورت دستی به موقعیت اولیه (home) هدایت کنید تا محل ساییدگی مشخص شود. تلاش برای ادامه کار در صورت وجود صدا یا بوی سوختگی می‌تواند به آسیب جدی بینجامد.
غلطک‌های تغذیه را با الکل ایزوپروپیل و پارچه بدون پرز تمیز کنید. چرخش و فشار ملایم کمک می‌کند رسوبات برداشته شوند. در صورت مشاهده ترک یا سفت شدگی، تعویض غلطک لازم است. رعایت دستورالعمل سازنده باعث افزایش عمر قطعات می‌شود.
روان کننده‌های خشک روی ریل‌ها معمولاً مفیدند؛ اما هرگز روغن یا روان کننده مایع روی تسمه و چرخ دنده نریزید زیرا جذب گرد و غبار را تشدید می‌کند و مشکل را بدتر می سازد. در صورت تردید با سرویس راژمان مشورت کنید.
پرش تسمه از دنده باعث ایجاد کلیک‌های مکرر و توقف هد می‌شود؛ در این شرایط، بررسی کشش تسمه و هم‌ترازی چرخ‌های هدایت‌کننده تسمه از مراحل مهم تشخیص مشکل است. در صورت آسیب تسمه، تعویض معمول ترین راه حل است و در غیراین صورت تنظیم کشش می‌تواند مشکل را حل کند.
اگر به دنبال خدمات فروش و تعمیرات تخصصی انواع پرینتر و اسکنر هستید، می‌توانید از طریق سایت اقدام کرده و مشخصات فنی، قیمت به روز و راهنمای خرید محصولات را بررسی کنید. کارشناسان ما آماده‌اند تا از طریق تماس با شماره 07136474444 و یا مراجعه ی حضوری مشاوره تخصصی برای نگهداری و تعمیر دستگاه‌ها، در اختیار شما قرار دهند.
1. چرا اسکنر من صدای ساییدگی (grinding) می‌دهد؟
صدای ساییدگی معمولاً ناشی از مشکلات مکانیکی است، مانند فرسودگی بلبرینگ‌ها، چرخ‌دنده‌ها یا موتور هد اسکن. وقتی هد یا موتور تحت فشار حرکت می‌کند، اصطکاک بین قطعات باعث ایجاد صدا می‌شود. بررسی و روان‌کاری قطعات یا تعویض قطعات فرسوده می‌تواند مشکل را برطرف کند.
۲. صدای تیک یا کلیک هنگام حرکت هد اسکن به چه معناست؟
این صدا معمولاً مربوط به تسمه‌ها و چرخ‌های هدایت‌کننده هد است. پرش تسمه از دنده، هم‌ترازی نامناسب چرخ‌ها یا کشیدگی تسمه می‌تواند باعث کلیک‌های مکرر شود. بررسی کشش تسمه و هم‌ترازی چرخ‌ها اولین گام در رفع این مشکل است.
۳. صدای غیرعادی هنگام عبور کاغذ از ADF چیست؟
غلطک‌های تغذیه و پدهای جداساز در ماژول ADF مسئول حرکت صحیح کاغذ هستند. وقتی کثیف، ترک‌خورده یا سخت شوند، باعث لغزش کاغذ و ایجاد صدا می‌شوند. تمیزکاری و تعویض دوره‌ای این قطعات طبق دستورالعمل تولیدکننده ضروری است.
۴. آیا شنیدن صدای وزوز یا هووم، از فن یا بخش الکترونیکی اسکنرطبیعی است؟
بله، بخشی از صداهای اسکنر ناشی از فن خنک‌کننده، منبع تغذیه یا ارتعاش مدارهاست. اگر صدا تداوم دارد یا با عملکرد دستگاه تداخل دارد، بررسی مسیر هوا، تعویض فن فرسوده یا آپدیت نرم‌افزاری توصیه می‌شود.
۵. صدای پرش یا ضربه‌ای هد چه زمانی خطرناک است؟
اگر همراه با بوی سوختگی، توقف هد یا خطاهای مکرر باشد، نشان‌دهنده خرابی جدی مکانیکی است. در این شرایط ادامه استفاده می‌تواند به آسیب بیشتر منجر شود و نیاز به بازدید تخصصی و تعویض قطعات دارد.
۶. چگونه می‌توان صدای اسکنر را کاهش داد؟
روش‌های کاهش صدا شامل تمیزکاری منظم غلطک‌ها و شیشه اسکنر، سفت کردن پیچ‌ها، استفاده از پد لرزه‌گیر زیر دستگاه، به‌روزرسانی firmware و روان‌کاری خشک قطعات متحرک است. رعایت این اقدامات عمر دستگاه را افزایش می‌دهد و تجربه کاربری بهتری فراهم می‌کند.
۷. نگهداری پیشگیرانه چه تاثیری روی نویز اسکنر دارد؟
برنامه نگهداری پیشگیرانه شامل تمیزکاری دوره‌ای، بررسی غلطک‌ها، آزمایش تغذیه کاغذ و ثبت خطاهاست. این اقدامات از بروز نویز جلوگیری کرده، کیفیت اسکن را حفظ می‌کند و هزینه‌های سرویس در بلندمدت کاهش می‌دهد.
n.e
ویرایش مهر 1404
